Jaioberria

 JAIOBERRIA:

Zer da jaioberri bat? 

Haurrak hilabete bat bete baino lehen jasotzen duen izena dela esango nuke. Bizitzako lehen bi edo hiru asteetan, haurrak hainbat aldaketa izaten ditu amatik kanpoko bizitza berrira egokitzeko.

9 hilabete umetokian egon ondoren azkenean mundura iristen da. Erditzea eta gero, haurtxoa ikusi bezain laster, normalean, hainbat komentario entzuten ditu amak adibidez, "aitaren antza du" eta horrekin batera jaioberriaren ezaugarriak datoz: 

-Jaioberriaren itxura: Hezur malguak izaten ditu, abdomen handitua, beso/hanka/enbor oso txikiak eta oso buru handia, azal biguna,...

-Jaioberriaren menpekotasuna: Izaki bizidunetan, giza jaioberria da alde handiz bere zaintzaleen menpekoena bizirauteko. Eta gizaki helduaren arabera, jaioberriak bereizgarri batzuk izaten ditu. 

-Indibidualitatea: Giza organismoek ezaugarri geneotipiko eta fenotipikoen konbinaketa dute eta bakoitzaren konbinaketa bakarra da, horregatik, haur bakoitzak bere ezaugarriak ditu. 

-Jaioberrien gaitasunak: Jaioberria izaki samarra da, beraz, jaioberri batek, eztul ahal du, zotina izan tu, negar egin ahal du,...

Jaioberria bati garrantzitsua da, ebaluazio bat egitea, alde batetik, agerian uzten du zein den jaioberriaren funtzionamendua une horreta eta bestetik, oinarri ona ezartzen du hurrengo garapenean anormaltasunik egon daitekeen ala ez aurresateko. Eta gainera, Apgaren ebaluazioa/kalifikazioa ere erabiltzen du talde obstrektikoak:

JAIOBERRIA ETA AMAREN GAIXOTASUNAK

Jaioberria, hainbat faktoreren ondorioz hil daiteke, izan ahal da erditzea ondo atera ez delako, edota amak izan duen gaixotasunen batek eragin diolako, eta horrekin, gaur, gai horri buruz hitz egin nahi dut. 

Gehien kezkatzen dituenetako bat errubeola da; birus-infekzio kutsakorra, izurrite bereizgarria duena, haurdunaldian emakumeek, haur bat erditzeko 25 aldiz arrisku handiagoa izan baitezakete haur hori ez dutenek baino. Kasu horietarako, neskak, nerabezaroaren edo haurdunaldiaren aurretik txertoarekin saihestea gomendatzen da, baldin eta jada immunizatuta ez badago. Eta arriskutsua da, garatzen ari den haurtxoari osasun-arazo larriak eragin diezazkioke eta.

Garapen-mekanismoak aldatzen dituzten beste gaixotasun mota batzuk ere daude, eta haurdunaldia galtzea eragin dezakete. Horien artean zistisa, klamidia, herpes genitalak edo B hepatitisa daude, batzuk aipatzearren bakarrik. Horregatik, haurdunaldiaren aurretik eta haurdunaldian, funtsezkoa da, bederatzi hilabeteetan arazoak saihets ditzaketen prebentzio-neurriak hartzea, hala nola txertaketa eta dagozkion kontrolak, etorkizunean maila neurologikoan izan daitezkeen ondorioak prebenitzeko.

BIBLIOGRAFIA:

- Rubéola. (s. f.). Kidshealth. Recuperado 2021, de https://kidshealth.org/es/parents/german-measles.html#:~:text=Pero%20la%20infecci%C3%B3n%20puede%20ser%20peligrosa%20para%20las,fluido%20infectado%20por%20el%20virus%20de%20otra%20persona.